Verem hastalığı, tıbbi adıyla akciğer tüberkülozu Mycobacterium Tuberculosis isimli bakterilerden kaynaklanır ve bulaşıcıdır. Tüberküloz, en çok akciğerlerde olmak üzere bütün organlarda hastalık yapabilir. Verem hastalığı havaya salınan mikroskobik boyuttaki damlacıklar içindeki bakteriler yoluyla, insandan insana bulaşır.
Verem hastalığında erken tanı ve tedavi önemlidir. Uygun tedavi ile haftalar içinde genellikle bulaştırıcılık ortadan kalkar ve tedavinin devamı ile hasta tümüyle iyileşir. Bulaştıcılığın olduğu tedavinin başladığı ilk dönemlerde cerrahi maske kullanması gereklidir. Verem önemli bir halk sağlığı sorunu olmakla birlikte ülkemizde tedavisi, ilaçları ve takibi ücretsizdir.
Verem hastalığı tanısı, balgamda tüberküloz mikrobunun gösterilmesi ile konulur. Ayrıca hastanın şikayetleri, tüberkülin deri testi yani PPD, akciğer film bulguları da verem hastalığı tanısında önemlidir. Yakınmalar genellikle hafif semptomlarla başlar ve yavaş ilerlediği için birçok hasta doktora başvurmakta gecikir. Verem hastalığının aktif olduğu dönemdeki belirtiler ve semptomlar; üç haftadan uzun süren öksürük, kan tükürme, göğüs ağrısı, nefes alırken ağrı, öksürürken ağrı, yorgunluk, ateş, gece terlemeleri, titreme nöbetleri, iştah azalması ve istemsiz kilo kaybıdır.
Verem hastalığının daha yaygın görüldüğü ülkelerde bebekler, hastalığın şiddetli etkilerini engelleyebileceği için verem aşısı ile aşılanır. Genişletilmiş Bağışıklama Programı kapsamında ülkemizde her doğan bebeğe, doğumdan 2 ay sonra, yani 3. ayın içinde BCG aşısı (verem aşısı) yapılması önerilir.
Verem hastalığı, tedavisini düzenli sürdürmeyen veya tedavi olmayan hastalarda öldürücü olabilir. Bu hastalık ilaçlarla tedavi edilir, başka bir tedavisi yoktur ve tedavisinin süresi uzundur. Bu ilaçların düzenli kullanılmasının takibi için bir gözetmene ihtiyaç vardır ve kişinin tedavi planına tam uyması gerekmektedir. Hastalığın erken tanısı ve tedavisi, hem hastanın daha kısa sürede sağlığına kavuşması hem de bulaştırıcılığın önlenmesi açısından önem taşımaktadır.
Uzm. Dr. Uğur GÜÇLÜ
İSTAHED Bilim Komisyonu Üyesi