Pnomokok ve İnfluenza Aşılaması

BU YAZIYI PAYLAŞIN

Önceki haber
İKON 2023 Kongresi Başladı
Sonraki haber
Aşılarını Biz Koruruz, Eksikliklerini Değil!

Zatürre (pnömoni) akciğerleri olumsuz etkileyen bir solunum sistemi enfeksiyonudur.   Çoğunlukla bakteri, virüs ve daha nadiren mantarlar nedeniyle ortaya çıkmaktadır. Bunlar içerisinde en sık gözlenen nedenlerden biri pnömokoktur. Dünya Sağlık Örgütü, 2009 yılından bu yana hastalığa dikkat çekmek, hastalıktan korunmak, tedavinin hastalar tarafından düzenli alınmasını sağlamak ve aşılamaya dikkat çekmek için 12 Kasım tarihini dünya zatürre günü olarak belirlemiş olup bu vesile ile konu hakkında farkındalık oluşturmaya çalışmaktadır.

Toplumda risk grubu 5 yaş altı çocuklar ve 65 yaş üzeri erişkinler olup; bu yaş gruplarında pnömoniye bağlı ölümler olabilmektedir. Dünyada yaşlı nüfus oranı hızla artmaktadır. Yaşlı nüfusta bağışıklık sistemini olumsuz etkileyen kalp, kronik obstrüktif akciğer hastalığı, diabet gibi hastalıklar direnci azaltarak pnömoni gelişme sıklığını arttırmaktadır. Pnömoni; aşılama, dengeli ve yeterli beslenme, temizlik ve hijyen kurallarına dikkat edilmesi ile önlenebilen bir hastalıktır. Hastalık ortaya çıktığında uzun süreli bir tedavi ve sonrasında uzun bir iyileşme dönemine ihtiyaç olmaktadır. Bu nedenle hastalıktan birinci derece korunmada aşılama en önemli yöntemdir. Aşılama ile pnömoni görülme sıklığının ve ölüm oranlarının azaltılabilmesi mümkündür. Ülkemizde çocuklara ve yaşlılara rutin aşılama programında pnömokok   ve grip aşısı  olmaları  önerilmektedir.

Pnömokok aşısı; zatürre yanında menenjit, sepsis gibi ciddi hastalıklardan ve sinüzit-kulak enfeksiyonlarından korunmaya da yardımcı olur. Pnömokok  için dünya genelinde uygulanan  iki tip aşı mevcuttur. Bunlar sırası ile pnomokokkal polisakkarid-konjuge aşılar ve pnömokokkal  polisakkarid aşılardır. Dünya sağlık örgütü  tüm çocukların  aşılanmasını  önermektedir. 5 yaş altı çocuklar (özellikle 2 yaş altı) invaziv pnömokokkal hastalıklar (pnömoni menenjit ve sepsis) açısından  ciddi risk grubundadır. Bu grubun rutin aşılanmasının  aşılanmamış toplumda  invaziv pnömokokkal hastalık görülme sıklığının azalmasını sağladığı çok sayıda randomize çalışmada gösterilmiştir.  

Ülkemizde bebeklik döneminde de uygulanabilen 13 valanlı Konjuge Pnömokok Aşısı (KPA 13) ve 2 yaş üzerinde uygulanabilen 23 valanlı Polisakkarit Pnömokok Aşısı (PPA 23) olmak üzere iki tür pnömokok aşısı bulunmaktadır.  Ülkemizde doğan her çocuğa, KPA13 aşısı “Çocukluk Çağı Aşılama Programı” dahilinde KPA13 aşısı Ulusal Aşılama Programına göre 2., 4. ve 12. ayın sonunda ücretsiz uygulanmaktadır. KPA aşısı diğer aşılarla aynı anda uygulanabilir.  Beş yaşın üzerine sağlıklı bireylere pnömokok aşısı yapılmamaktadır ancak yayılımcı pnömokok enfeksiyonu için risk grubunda olanlara 5 yaşın üzerinde de pnömokok aşıları yapılabilir.

Erişkinler için  23 adet parsiyel  saflaştırılmış  kapsüler polisakkarid içeren  aşılar (PPA23) ve 13 valan, pnomokokkal konjuge aşılar (KPA13) mevcuttur. Bu aşılar 65 yaş ve üstü için rutin olarak önerilmektedir. 65 yaş altı içinse immun supresif hastalar, kronik akciğer hastaları, sigara kullanıcıları, menenjit riski taşıyanlar (Beyin omurilik sıvısı kaçağı olanlar, kohlear implant kullananlar), dalağı olmayanlar, HIV  taşıyıcıları riskli olgular olarak tanımlanmış olup  aşılama önerilmektedir.

İnfluenza (grip) aşısı ise her yıl ekim kasım aylarında grip sezonu boyunca önerilmektedir. Bu ayları kaçıranlar ise mart sonuna kadar aşılanabilirler.  Hamileler risk açısından öncelikli gruptadır. Aşılama ile hastaneye yatış ve ölüm oranı bu grup için azalmaktadır.

İnfluenza komplikasyonları asçısından diğer riskli gruplar ise sırası ile sağlık çalışanları, astım, diyabet, metabolik hastalıklar, kalp hastaları, kronik karaciğer hastaları, böbrek hastaları, nörolojik, hematolojik hastalar, yüksek riskli hastalara bakım verenler ve ev halkı, 6 ay- 59 ay arası   çocuklar, 65 yaş üstü erişkinler, İmmunitesi baskılanmış olanlar, kanser hastaları, HIV/AIDS hastaları, morbid obezite, bakımevinde kalanlar ve çalışanlarıdır.

Uzman Dr. Gülden Uzer Ekin

Referanslar

1.Upto date 2023  Pneumococcal vaccination in adults  Musher D, Rodrigez-Barrasa MC.

2.Upto date 2023  Pneumococcal vaccination in children  Tuomanen elain I Yıldırım.

3.T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Aşı Takvimi  2020_Asi_Takvimi.pdf (saglik.gov.tr)

4.Türkiye solunum araştırmaları derneği  TUSAD  web sayfası https://solunum.org.tr/

5.Upto date 2023  Seasonal influenza vaccination in adults.  Hibberd PL, hirsh MS.

Birliğimiz gücümüz...

GÜÇLÜ İSTAHED, GÜÇLÜ AİLE HEKİMLİĞİ!

Geleneksel STK anlayışını değiştirip, tüm siyasi görüşlerden uzak bir şekilde, amacı sadece aile hekimliği sistemindeki aksaklıkları çözmek ve sistem içinde hekimlerin haklarını savunmak, yüklenen angaryalara karşı emek mücadelesi vermek olan derneğimize BURAYA tıklayarak üye olabilirsiniz.

son eklenen haberler

[instagram-feed feed=1]

@istahed

Menü