AİLE HEKİMLİĞİNDE DEFİN NÖBETLERİ
24/04/1930
tarih ve 1593 sayılı Hıfzısıhha Kanununun 216 . maddesine göre ‘ Belediye Tabipleri olan yerlerde defin
ruhsatları bu tabipler tarafından, bulunmadığı takdirde Hükümet Tabipleri
tarafından mevtanın muayenesinden sonra verilir
‘ ibaresi yer almaktadır. Aynı Kanunun 228 den 234 e
kadar olan maddelerinde cenazenin nakil ve nakil şartları yer almakta
olup, bunu izin ve ön hazırlıklara bağlamaktadır. Bu kanuna göre Aile
hekimlerine defin ruhsatı görevi verilmemiş olup, bu işlemin Belediye Tabipleri
,bulunmadığı takdirde hükümet tabipleri tarafından verileceği yazılıdır.
5216
sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun 7.maddesinde; Büyükşehir belediyesinin görev, yetki ve
sorumlulukları şunlardır: (…) s) Mezarlık alanlarını tespit etmek,
mezarlıklar tesis etmek, işletmek, işlettirmek, defin ile ilgili hizmetleri
yürütmek. (…) İlçe ve ilk kademe belediyelerinin görev ve yetkileri
şunlardır: (…) e) Defin ile ilgili hizmetleri yürütmek” hükmüne, 5393 sayılı
Belediye Kanunu’nun 14. maddesinde; “Belediye,mahalli müşterek nitelikte olmak
şartıyla; a) İmar, su ve kanalizasyon, ulaşım gibi kentsel alt yapı; coğrafi ve
kent bilgi sistemleri;çevre ve çevre sağlığı, temizlik ve katı atık; zabıta,
itfaiye, acil yardım, kurtarma ve ambulans; şehir içi trafik; defin ve mezarlıklar;
ağaçlandırma, park ve yeşil alanlar; konut; kültür ve sanat, turizm ve tanıtım,
gençlik ve spor; sosyal hizmet ve yardım, nikah, meslek ve beceri kazandırma;
ekonomi ve ticaretin geliştirilmesi hizmetlerini yapar veya yaptırır.
Büyükşehir belediyeleri ile nüfusu 50.000’i geçen belediyeler, kadınlar ve
çocuklar için koruma evleri açar.” hükmüne yer verilmiştir.
İstanbul ili
içerisindeki ilçe belediyelerinin hizmet verdikleri nüfus ve bölge nedeniyle
kadrolarında tabip bulundurmaları bir zorunluluk teşkil etmekte olup, bu
kadrolar boşalmış ise 5393 sayılı Belediyeler Kanunu 49. maddesi sözleşmeli
tabip çalıştırabilmelerine olanak
sağlamaktadır. Belediyelerin asli görevleri içinde cenaze nakil ve defin
işlemleri yer almaktadır.
19/01/2010 tarih ve 27467
sayılı Mezarlık Yerlerinin İnşası ile Cenaze Nakil ve Defin İşlemleri
hakkındaki yönetmeliğin 16/3 Maddesinde ölümün sağlık kurumları dışında
gerçekleşmesi durumunda gömme izin belgesi cenazenin bulunduğu yerdeki belediye
tabibi tarafından, belediye tabibi bulunmayan yerlerde aile hekimliğinin
uygulandığı illerde toplum sağlığı hekimi, aile hekimi diğer illerde sağlık
ocağı hekimi tarafından doğrudan hizmet
belirtilmiştir. Aynı yönetmeliğin cenazenin defnine ait 39. Madde de
mezarlıklara, sabah saat sekizden akşam gün batıncaya kadar cenaze gömülebilir.
Bu saatler dışında zorunlu sebepler haricinde cenaze gömülemez denmektedir. Bu
durumda nöbetlerinde tatil günleri dahil mesai saatleri içersinde
tutulabileceği ifade edilmektedir.
Aile
Hekimliği Pilot Uygulaması 24/11/2004 tarih ve 5258 sayılı kanunun 2. maddesine
göre de Aile Hekimi görev tanımında
koruyucu sağlık hizmetleri ile birinci basamak teşhis tedavi ve rehabilite
edici sağlık hizmetlerini belirli bir mekanda vermekle yükümlü uzman tabip ve
tabipler olarak ifade edilmektedir. Bu madde içerisinde ölüm ve defin
ruhsatları ile ilgili görevler belirtilmemiştir.
Sağlık Bakanlığı 25/05/2010 tarih ve 27591
sayılı Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliği ikinci bölüm Madde-24/5 Mevzuatına
göre ölü muayenesi yapılan ve defin ruhsatı verilen kişilerin kayıtları defin
ruhsatını veren makam tarafından müdürlüğe bildirilir. İlgili aile hekimi en
kısa sürede bilgilendirilir.Mevzuatına göre ölü muayenesi ve defin ruhsatı
cenazesinin bulunduğu yerdeki belediye tabibi tarafından, belediye tabibi
bulunmayan yerlerde toplum sağlığı hekimi,toplum sağlığı hekiminin bulunmadığı
yerlerde aile hekimleri de ölü muayenesi yaparak gecikmeksizin defin ruhsatı
verirler ibaresi yer almaktadır. Hekim bulunmayan yerlerde defin ruhsatı ilgili
mevzuata göre gömme izin belgesi görevlisince veya yetkilendirilen diğer
şahıslarca verilir.
Aile
Hekimliği Pilot Kanununda, Aile
Hekimliği Uygulama Yönetmeliğinde, Aile Hekimliği Sözleşme Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelikte, imzalanmış bulunan
2010 yılı ve 2011-2012 yılları Aile Hekimliği Sözleşmelerinde Aile
Hekimlerinin doğrudan defin ruhsatları vermesine ait hiçbir tanım, ifade ve
görev bulunmamaktadır. Bu görev
Sağlık
Bakanlığının 07/06/2011 sayılı ve 18731 sayılı görüş yazısında; defin hizmetleri ile ilgili
görevler Büyükşehirlerde Büyükşehir belediyesi ve ilçe belediyelerinin görevi
olup koordinasyon görevi de büyükşehir belediyesinin görevleri arasında
bulunmaktadır. Gerek hekimi bulunmayan ilçe belediyeleri, gerekse hekimi izne
ayrılan ilçe belediyelerinde gömme izin belgesi düzenlenmesi işlerinin
Büyükşehir Belediyesi hekimlerini de kapsayacak şekilde Büyükşehir belediyesi
tarafından Büyükşehir belediyesi sınırları içerisinde koordine edilerek hizmette
aksama yaşanmayacak şekilde koordine edilmesi gerektiği düşünülmektedir ibaresi
yer almaktadır.
Farklı yasal
bir statüye bağlı olarak tam gün çalışan Aile Hekimlerinin görev tanımlarında
yerel sağlık birimleri ve belediye başkanlıklarında görevlendirilmelerine ve
yardımcı olmalarına yönelik bir hükme yer verilmediği gibi idareye de bu yönde
yetki tanınmadığı, 5216 sayılı Büyükşehir Kanunu,5393 sayılı Belediye Kanunu
1593 sayılı Umumi Hıfzısıhha Kanunu ve 19/01/2010 ve 27467 sayılı Cenaze Nakil
ve Defin İşlemleri Yönetmeliği,
25/05/2010 tarih ve 27591 sayılı Aile
Hekimliği Uygulama Yönetmeliği uyarınca defin işlemlerinin ilçe ve Büyükşehir
belediye hekimlerince, yetersiz kalmaları durumunda Toplum Sağlığı Hekimleri
tarafından mevzuat gereği yerine getirilmesi ve bir silsilenin bulunması
,direkt olarak defin işlemlerinin aile hekimlerinin yetki ve sorumluluğunda
olmadığı görülmektedir.
İSTAHED olarak
çabalarımız ve uğraşlarımız ZORUNLU DEĞİL; GÖNÜLLÜ HİZMET deyimini
çalışma hayatımıza yerleştirebilmek içindir.Eğer ki ana problem hekim
yetersizliği ise , hekimin emeğinin karşılığı verilirse ,isteyen , ihtiyacı
olan meslektaşlarımız seve seve bu görevleri yerine getirirler.Bu suretle
gönüllü ,tecrübeli ve eğitimli bir kadro yaratılmış olacaktır. Tutmak istemeyen
ve tedirginlik yaşayan arkadaşlarımız da mesai dışı bu tür nöbetlerden
kurtulacaktır..Mevzuat değişiklikleri ile kısa zamanda yapılabilecek ve
karşılıklı anlayış ile bir çözüm yolu sağlayacak bu önerimiz Belediyeler
ve Adli Tıp Kurumu hekim sayısını artırana kadar hem cenazelerimizin
evlerde kalmasını önlemiş ,hem de kurumlar arası çatışmayı ortadan kaldırmış
olacaktır. Mart / 2012
GÜÇLÜ İSTAHED, GÜÇLÜ AİLE HEKİMLİĞİ!
