21 Kasım 2012 tarihinde İstanbul
Halk Sağlığı Müdürlüğü Zeytinburnu Binasında İSTAHED’den Engin
Çapar, K.Murat Ünalmış, Ata Deniz ve
Tuba Kaftancıoğlu ile İHSM’den AHİB’den Yeşim Asena; Birinci basamak sağlık denetim birimi
sorumlusu, halk sağlığı uzmanı, Dr. Onur Özlem Köse ile yapılan toplantının
notlarıdır:
” ASM ve AHB’lerde yapılmaya
başlanan denetlemelerde kullanılan Sağlık Bakanlığı’nca hazırlanmış denetleme
formları üzerine İSTAHED’in değerlendirmeleri aşağıdaki gibi olmuştur:
Amacımız, Aile Hekimliği’nin,
tüm ülkede, çağdaş düzeyde ve SB tarafından belirlenen standartlar dahilinde
uygulanabilmesi ve aynı zamanda bu görev bilinci ile, yönetmelik, yönerge ve
işleyişler hakkında geri bildirim vermektir.
İzlem, değerlendirme ve
denetlemeler nesnel olmalı, yönetmelik sınırları içinde kalmalı, hata avcılığı
yapmak yerine sorunları ortaya çıkararak
aile hekimliği uygulamasını daha işlevsel hale getirmeli ve taciz edici
olmamalıdır. Çağdaş düzeyde bir aile hekimliği uygulamasının yerleşmesi ile
insanımızın sağlığını istenilen düzeyde koruyup geliştirmeye hizmet etmelidir.
Bir yönetmelik doğrultusunda ve
standart bir eğitim almış denetçiler, Vilayet onaylı görevlendirme yazısı ile
15 gün önceden haber vererek gelmeli ve imzalarını hemşire, ebe, vb olarak
değil , “denetçi” olarak atmalı, dayanaksız söylentilere yol
açmamalıdır.
Denetim formları, tüm yurtta
standart olarak kullanılmak üzere Halk Sağlığı Kurumu tarafından tespit edilmiş
ve onaylanmış; ilgili kanun, yönetmelik
ve genelgeleri giriş veya dip notunda açıkça belirtilmiş, denetleneceklere duyurulmuş, sadece nesnel saptamalara yer verilmiş ve
kendilerinin de sayısal olarak değerlendirilebilmeleri için çok seçenekli
olacak şekilde ve yürürlüğe konulmadan önce STK’ların görüşleri alınarak hazırlanmış
olmalıdır.
Uygulamadaki denetim
formlarında:
I.
Mevcut yönetmelik uyarınca sınıflandırma tespiti
ile beraber kullanılabilecek duruma
uygun hale getirilmeli, bu şekilde izlem ve değerlendirme ile sınıflandırma
tespit ziyaretleri için mükerrer işgücü gereği ortadan kaldırılmalıdır:
Örnek:Tıbbı
sekreter, RIA uygulaması, odaların boyutları vb
II.
Yönetmelikte yer verilmemiş durumlar
sorgulanmamalıdır:
Örnek:Kırmızı reçete mecburiyeti,
gebeliğin 14 haftadan önce tespiti, periyodik muayene, çeşitli müstakil odalar
gibi.
III.
Nesnel ölçütlere yer verilmelidir:
Örnek:havalandırma, aydınlatma, hijyen,
bakım ve temizlik düzeyi gibi parametrelerin, “iyi,orta,kötü” gibi
subjektif olarak değil, objektif olarak
değerlendirilebilmeleri sağlanmalıdır.
IV.
İfade hataları düzeltilmiş olmalıdır:
Örnek:temsilci hekim, bakmakla yükümlü
kişi, disposıbl, otomasyon vb.
V.
Giriş veya dipnot bölümü olarak, izlem
değerlendirmenin dayandığı ve içerisinden husule getirildiği ilgili mevzuatın
tarih/sayı ve hatta varsa linki eklenmeli, dolayısı ile değerlendirmenin idari
ve hukuki zemini ortaya konulmalıdır.
VI.
Teknik hataları düzeltilmelidir:
Örnek: EK-1’deki 24. madde ile EK-2
‘deki 16. madde
Örnek:Standart sapması kabul edilebilir
sınırları aşan 25-27, 29-33. maddeler
Mevzuatta yer bulmasına rağmen,
günlük uygulama gerçeğine bu haliyle uymayan, yerine getirilebilmesine olanak
olmadığını düşündüğümüz – örneğin EK-2
formunda yer verilmiş 25, 26, 42 ve 43. gibi maddeler, mevzuatta gerekli
değişiklikler yapılıncaya ya da varsa bu konularla ilgili önceden yapılarak ifa
edilme yollarını gösteren yeterli hizmet içi eğitimler tamamlanıncaya kadar,
denetimlerde dikkate alınmamalıdır.
Ayrıca denetimler esnasında,
önceden belirlenmiş, mevzuata girmiş, standardı ve usulü belirlenerek, aile hekimlerine bildirilmiş yöntemlerin
dışında, özellikle örneğin herhangi bir ciddi şüphe, şikayet ya da ihbar
olmadan, çalışanı küçük düşürebilecek şekilde, kayıtlı kişilerin telefonları
alınarak, haber vermeden aranmaları neticesinde ulaşılacak bilgilerle nesnel
bir değerlendirmeye ulaşılacağı şüphelidir. Bu tür uygulamalar hem çalışanın
kişilik haklarını zedeleyecek hem de
kısa sürede, zaten istenilen düzeyde olmayan, bu nedenle de başta aşı ve
izleme gelmeyen bebek ve gebeler olmak üzere, sağlık hizmetlerinin verilmesinde
ciddi sorunlar yaratan “güven bunalımını” daha da derinleştirecektir.
İvedilikle son verilmelidir.
DENETLEME FORMLARI İNCELEMEMİZ İÇİN TIKLAYINIZ