2012 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanan 6331 sayılı Kanun, az tehlikeli işyerleri için bir türlü yürürlüğe girememişti. 2014 Ocak’ ta yürürlüğe girmesi gereken yasa 6 yıldır erteleniyordu. Bu kadar ertelenen bir Yasa ne kadar işlevsel ve ne kadar caydırıcı olur gerçekten soru işaretleri barındırıyor. Yine ertelenmesi söz konusu ama biz artık ertelenmeyeceğini düşünerek durumu özetleyelim.
Öncelikle ilgili hükümleri belirtelim ;
(3) (Değişik birinci cümle: 10/9/2014-6552/17 md.) Bu Kanun kapsamında alınması gereken sağlık raporları işyeri hekiminden alınır. 50’den az çalışanı bulunan ve az tehlikeli işyerleri için ise kamu hizmet sunucuları veya aile hekimlerinden de alınabilir. Raporlara itirazlar Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenen hakem hastanelere yapılır, verilen kararlar kesindir. (2)
MADDE 6 – (1)
Mesleki risklerin önlenmesi ve bu risklerden korunulmasına yönelik çalışmaları da kapsayacak, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin sunulması için işveren; a) Çalışanları arasından iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve on ve daha fazla çalışanı olan çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde diğer sağlık personeli görevlendirir. Çalışanları arasında belirlenen niteliklere sahip personel bulunmaması hâlinde, bu hizmetin tamamını veya bir kısmını ortak sağlık ve güvenlik birimlerinden hizmet alarak yerine getirebilir. Ancak belirlenen niteliklere ve gerekli belgeye sahip olması hâlinde, tehlike sınıfı ve çalışan sayısı dikkate alınarak, bu hizmetin yerine getirilmesini kendisi üstlenebilir. (Ek cümle: 10/9/2014- 6552/16 md.) Belirlenen niteliklere ve gerekli belgeye sahip olmayan ancak 50’den az çalışanı bulunan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyeri işverenleri veya işveren vekili tarafından Bakanlıkça ilan edilen eğitimleri tamamlamak şartıyla işe giriş ve periyodik muayeneler ve tetkikler hariç iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürütebilirler. (1) (2)
MADDE 38 – (1) Bu Kanunun;
a) (Değişik: 12/7/2013-6495/56 md.) 6 ve 7 nci maddeleri;
1) 4857 sayılı İş Kanununun mülga 81 inci maddesi kapsamında çalışanlar hariç kamu
kurumları ile 50’den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için 1/7/2020
tarihinde, (1) (2) yürürlüğe girer.
Mevcut Kanun hükümleri doğrultusunda 1 temmuz 2020 itibariyle 50 den az çalışanı bulunan az tehlikeli iş yerlerinde de işyeri hekimi bulundurma zorunluluğu başlamıştır. İşverenler, işe giriş ve periyodik muayeneler gibi işyeri hekiminin yapması gereken işlemler hariç diğer işlemleri eğitim alarak yapabilecekler ancak iş yeri hekimliği hizmetlerini yapamayacakları için iş yeri hekimi istihdam etmek zorundalar artık.
(iş yeri hekimi bulundurma zorunluğu bu kapsamdaki işyerleri için 2024 sonunda kadar ertelenmiştir.)
Asıl olması gerekenden de bahsedersek ;
İş sağlığı ve güvenliği sadece işe giriş raporlarından oluşan bir anlayış değildir. İşin işçiye, işçinin işe uygunluğunu saptamak, bunun devamını sağlamak, meslek hastalıklarının önüne geçmek, iş kazalarını engellemek ve iş yeri ortamının çalışan sağlığına, çalışan sağlığının da iş yeri ortamına etkilerini en iyi duruma getirmek için çalışmalar yapmak, önlemler aldırmak, önerilerde bulunmak gibi çok daha geniş kapsamda ve devredilemez görevler iş yeri hekimince yürütülür. Çeşitli saikler ile bu amaçtan saparak, olayı sadece bir prosedüre, imzalı bir evrak statüsüne indirgeyerek, işe giriş raporları yönünden iş yeri hekiminin görevlerinin bir kısmını iş yeriyle organik bağı olmayan bir hekim grubuna vermek, iş kazaları ve meslek hastalıkları açısından hedeflediğimiz düzeylere ulaşmamızın önündeki en büyük engellerden biri olacaktır. Bu nedenle tartışmasız olarak işe giriş raporlarının düzenlenmesi de dahil olmak üzere, periyodik muayeneler ve iş yerinde alınacak sağlık tedbirleri ile işçinin sağlık gözetimi ancak ve ancak iş yeri ile hukuki bağı olan, bu bağ ile sorumluluğu da alan iş yeri hekimlerince yürütülür.
2012/1 sayılı Genelgeyle 10 kişinin altında çalışanı olanı az tehlikeli iş yerlerine, iş yeri hekimliği sertifikası olmayan hekimlerle de anlaşma yapabilme hakkı tanınırken, aile hekimlerine de yine maksimum 30 saat olmak üzere işyeri hekimliği yapma hakkı tanınmıştır. Bu haklar aile hekimlerinin birinci basamak kamu sağlık hizmeti verdiği aile sağlığı merkezlerindeki kayıtlı hastasına iş yeri hekimliği hizmeti vermesi olarak değerlendirilemez.
Sonuç olarak aile hekimleri haftalık mesai saatleri dışında olmak üzere sadece sözleşme imzaladıkları iş yerlerinde, çalışanın yapacağı işi yerinde görerek, işe giriş raporu verebilir ve çalışanların periyodik muayenelerini yine iş yerinde yapabilirler. Bunun dışında aile sağlığı merkezlerinde herhangi bir işe giriş raporu verebilmesi artık söz konusu değildir.
Üyelerimize ve tüm aile hekimi arkadaşlarımıza saygıyla duyurulur.
İSTAHED YÖNETİM KURULU
GÜÇLÜ İSTAHED, GÜÇLÜ AİLE HEKİMLİĞİ!
